SAKRAMENT NAMASZCZENIA CHORYCH
O namaszczeniu chorych czytamy w Liście św. Jakuba:
Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana. A modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ratunkiem i Pan go podźwignie, a jeśliby popełnił grzechy, będą mu odpuszczone (Jk 5, 14-15).
Kościół zachęca wiernych, aby sami prosili świadomie i dobrowolnie o udzielenie sakramentu namaszczenia chorych, gdy nadejdzie właściwy moment. Nie należy odkładać prośby o ten sakrament na ostatni moment życia, gdy stan chorego będzie tak ciężki (poza nagłymi wypadkami), że normalny kontakt z chorym będzie utrudniony lub niemożliwy. Przyjęcie sakramentu namaszczenia chorych musi być świadome i dobrowolne dlatego nie można zmuszać nikogo do tego, czy stawiać w sytuacji presji zapraszając księdza bez zgody chorego. Najbliżsi, rodzina i opiekunowie powinni najpierw poprzez życzliwą rozmowę, modlitwę za chorą osobę i świadectwo swojego życia pobudzić jej pragnienie przyjęcia sakramentalnej łaski. Należy unikać skojarzeń tego sakramentu z ostatnim namaszczeniem, jakoby miało ono prowadzić do śmierci.
Komu należy udzielać sakramentu namaszczenia chorych?
– wiernym, których życie jest zagrożone z powodu choroby lub podeszłego wieku,
– sakrament ten można powtarzać, jeśli chory po przyjęciu namaszczenia wyzdrowiał i ponownie zachorował albo w czasie trwania tej same choroby nastąpiło poważne pogorszenie,
– chorym oczekującym na operację, jeżeli przyczyną operacji jest niebezpieczna choroba,
– osobom w podeszłym wieku, których siły opuszczają, chociaż nie zagraża im niebezpieczna choroba,
– dzieciom chorym, jeżeli osiągnęły taki poziom umysłowy, że ten sakrament może im przynieść pokrzepienie. W razie wątpliwości, czy osiągnęły używanie rozumu, należy udzielić sakramentu,
– chorym, którzy stracili przytomność lub używanie rozumu, należy udzielić sakramentu, jeżeli istnieje prawdopodobieństwo, że jako wierzący prosiliby o to, gdyby byli przytomni.
Niech go przyjmują z głęboką wiarą i pobożnością i niech wystrzegają się złego zwyczaju odkładania przyjęcia tego sakramentu.
Namaszczenia chorych nie wolno udzielać osobie, która już zmarła i tym,
którzy uparcie trwają w jawnym grzechu ciężkim.
Udzielenie sakramentu namaszczenia chorych poprzedza najczęściej spowiedź sakramentalna, do której należy się przygotować. Po udzieleniu sakramentu następuje przyjęcie Komunii świętej.
Zgłoszenie prośby o sakrament.
Prośbę o udzielnie sakramentu namaszczenia chorych można zgłosić księdzu ze swojej parafii każdego dnia w zakrystii po mszy świętej, w kancelarii lub telefonicznie. W nagłych wypadkach (niebezpieczeństwo śmierci) można zgłaszać o każdej porze.
Prosimy o wyrozumiałość, gdy kontakt nie jest możliwy natychmiast. Należy pamiętać, że ksiądz przebywa nie tylko na plebanii, ale może prowadzić obrzędy pogrzebowe, posługiwać chorym, prowadzić katechezę w szkole, wykonywać inne obowiązki duszpasterskie i administracyjne. Kontakt bezpośredni możliwy jest zazwyczaj po mszach świętych.
Należy podać:
– imię i nazwisko osoby chorej oraz wiek,
– adres i telefon kontaktowy,
– określić stan zdrowia (stan świadomości, możliwość spowiedzi św. i przyjęcia komunii)
W sytuacji zwyczajnej sakrament chorych udzielany jest podczas comiesięcznych duszpasterskich odwiedzin chorych (zazwyczaj pierwsza sobota miesiąca).
Jak przygotować się do posługi sakramentalnej kapłana?
– Pomóc chorej osobie spokojnie przygotować się przez słowa otuchy, wspólną modlitwę, odczytanie fragmentu Ewangelii, pomoc w rachunku sumienia.
– Stworzyć atmosferę skupienia (wyłączyć radio, telewizor itp.; zadbać, by zwierzęta domowe nie przeszkadzały w wizycie).
– Przygotować stół w zasięgu wzroku chorego. Ksiądz złoży na nim, jak na ołtarzu, Najświętszy Sakrament, dlatego powinien on być przykryty czystym, białym obrusem. Na stole należy umieścić krzyż i zapalone świece oraz naczynie z wodą święconą i kropidło.
– Należy przygotować watę, którą kapłan w sposób godny oczyści palce po olejach świętych.
Kapłan namaszcza chorego specjalnie poświęconym olejem chorych na czole i na dłoniach, wypowiadając przy tym słowa:
Przez to święte namaszczenie niech Pan
w swoim nieskończonym miłosierdziu
wspomoże ciebie łaską Ducha Świętego.
Pan, który odpuszcza ci grzechy,
niech cię wybawi i łaskawie podźwignie.
Ważne jest, aby chory nie został sam podczas namaszczenia, ale znalazł wsparcie u swoich bliskich, którzy powinni razem z nim uczestniczyć w tym obrzędzie. Niech wspierają chorego przez obecność, ale również przez wspólną modlitwę.
Jakie łaski otrzymuje człowiek w sakramencie namaszczenia chorych?
Udzielenie sakramentu chorych nie ma na celu wyłącznie – jak się nieraz sądzi – przygotowania człowieka na śmierć, ale przede wszystkim umocnienie go w cierpieniach. Człowiek niebezpiecznie chory potrzebuje szczególnej łaski Bożej, aby pod wpływem lęku nie upadł na duchu i nie zachwiał się w wierze. Dlatego Chrystus w sakramencie namaszczenia daje swoim wiernym, dotkniętym chorobą, potężną moc i obronę. „Sakrament ten udziela choremu łaski Ducha Świętego, która pomaga całemu człowiekowi do zbawienia, a mianowicie umacnia ufność w Bogu, uzbraja przeciw pokusom szatana i trwodze śmierci. Dzięki tej pomocy chory może nie tylko znosić dolegliwości choroby, ale także je przezwyciężać i odzyskać zdrowie, jeżeli to jest pożyteczne dla zbawienia jego duszy. Jeżeli jest to potrzebne, namaszczenie odpuszcza grzechy i staje się dopełnieniem chrześcijańskiej pokuty”.
W sakramencie namaszczenia chorych człowiek dostępuje udziału w zbawczej męce i śmierci Chrystusa. Kościół zachęca wszystkich cierpiących, chorych i umierających, aby świadomie łączyli się z męką i śmiercią Chrystusa i w ten sposób przysparzali dobra całemu ludowi Bożemu, przyczyniając się do jego zbawienia. Sakrament ten jest niejako konsekracją chorego, aby przez swoje cierpienia skutecznie przyczyniał się do zbawiania świata i aby przez śmierć wszedł do chwały niebieskiej. Wielu teologów twierdzi, że przez sakrament namaszczenia chorych Chrystus gładzi człowiekowi, przyjmującemu go w dobrej dyspozycji, nie tylko grzechy, ale również i wszystkie należne za nie kary, dzięki czemu zaraz po śmierci przechodzi on do chwały nieba.
Treści służące pogłębieniu wiary
Cierpienia i choroby człowieka to jeden z najtrudniejszych problemów zawsze niepokojących ludzkość. Odczuwają to także chrześcijanie, jednak światło wiary pomaga im przeniknąć głębiej tajemnicę cierpienia (… )
Chociaż choroba ma ścisły związek ze stanem człowieka grzesznego, zasadniczo nie można jej uważać za karę wymierzoną jednostkom za ich własne grzechy (por. J 9, 3). Sam Chrystus, który jest bez grzechu, wypełniając to, co jest napisane w proroctwie Izajasza, w swojej męce wziął na siebie wszelkie rany i uczestniczył we wszystkich ludzkich cierpieniach (por. Iz 53, 4-5). I dziś także Chrystus cierpi i jest krzyżowany w swoich członkach, których upodabnia do siebie (…)
Ponadto chorzy spełniają w Kościele szczególne zadanie. Swoim świadectwem ostrzegają innych, by nie zapominali o sprawach istotnych czyli nadprzyrodzonych, oraz ukazują, że odkupienie ludzkiego śmiertelnego życia ma się dokonać przez tajemnicę śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.
Ewangelie świadczą o tym, że Chrystus wielką troską otaczał chorych w ich potrzebach cielesnych i duchowych oraz że to samo polecił czynić swoim wiernym. Szczególnym wyrazem tej troski jest ustanowiony przez Niego a ogłoszony w Liście św. Jakuba sakrament namaszczenia, którego Kościół udziela swoim członkom przez namaszczenie i modlitwę kapłanów polecając chorych cierpiącemu i uwielbionemu Panu, by ich dźwignął i zbawił (por. Jk 5,14-16). Nadto zachęca ich, aby łącząc się dobrowolnie z męką i śmiercią Chrystusa (por. Rz 8,17) , przysparzali dobra ludowi Bożemu. Człowiek niebezpiecznie chory potrzebuje szczególnej łaski Bożej, aby pod wpływem lęku nie upadł na duchu i podlegając pokusom nie zachwiał się w wierze. Dlatego Chrystus w sakramencie namaszczenia daje swoim wiernym, dotkniętym chorobą, potężną moc i obronę.
Sakrament ten udziela choremu łaski Ducha Świętego, która pomaga całemu człowiekowi do zbawienia, a mianowicie umacnia ufność w Bogu, uzbraja przeciw pokusom szatana i trwodze śmierci. Dzięki tej pomocy chory może nie tylko znosić dolegliwości choroby, ale także je przezwyciężać i odzyskać zdrowie, jeżeli jest to pożyteczne dla zbawienia ega duszy. Jeżeli jest to potrzebne, namaszczenie odpuszcza grzechy i staje się dopełnieniem chrześcijańskiej pokuty.
(Wprowadzenie teologiczne i pastoralne do obrzędów sakramentów chorych, p. 1- 6)